Site icon Artbuk

nana znaczy laska

Kobiecemu ciału świat zwykł przypisywać co rusz nowe znaczenia. Bez wątpienia ma ono w sobie ogromną siłę, zarówno fizyczną jak i metaforyczną. W nim tworzy się nowe życie, dla wielu twórców jest inspiracją, w historii było też przyczynkiem do wielkich wydarzeń, w reklamie zaś najczęściej skąpo ubrane modelki mają przyciągać uwagę – ot, naturalna scena kiedy kobieta w bikini używa piły spalinowej. Na przestrzeni lat ideał kobiecej sylwetki ulegał zmianom. Dziś świat zdaje się mówić głośno: nie ma ideału, piękno tkwi w różnorodności a to na co stawiamy to zdrowie, nie zaś wymiary. I tak wracamy do głównego wątku – kobiece ciało może być manifestem i narzędziem emancypacji.

Nana znaczy laska. W przypadku francuskiej artystki Nikki de Saint Phalle powiedzieć należy o całej zgrai lasek, na których nie sposób nie zawiesić oka. Choć seria kolorowych, nieco rubasznych rzeźb przedstawiających roztańczone, krągłe kobiety w latach 60., wywołała szok, obecnie idealnie wpisałaby się w nurt ciało-pozytywności. Ukazuje to jak bardzo rzeźbiarka, a wcześniej wzięta modelka z okładek najlepszych modowych czasopism, wyprzedzała swoją epokę. Inspiracją do pierwszej Nany z 1965 roku była ciąża przyjaciółki i jej ulegające przemianom ciało. Kolejne, jak choćby trzy rozhulane przyjaciółki z Hanoweru, to manifest kobiecej siły i wyzwolenia, w przestrzeni miejskiej.

Od afirmacji płodności po zrywanie z tabu. Buntowniczemu charakterowi i potrzebie rozliczenia się z trudną przeszłością, naznaczoną molestowaniem przez ojca, artystka dała wyraz w 1966 roku, tworząc kontrowersyjną instalację Hon. En Katherdal.  Praca powstała na potrzeby pierwszej na świecie wystawy dotykającej tematu erotyki, prezentowanej w Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej w Sztokholmie. Jeśli kogoś temat seksualności i erotyzmu onieśmielał, 28 metrowa postać leżącej na plecach Nany z wyzywająco rozstawionymi nogami, zapewne wprawiała w osłupienie. Artystka nie bała się szokować, nie dziwi więc, że wejście do pokaźnego dzieła usytuowano w waginie – miejscu, w którym zaczyna się zarówno życie jak i rozkosz. Przestępując te dość osobliwe wrota, zwiedzający mogli udać się do koktajlbaru, mini kina czy galerii z pracami znanych twórców. Artystka, jak sama podkreślała, odbierała tę Nanę jako „świątynię zabawy”, bo najważniejsze jest, iż tylko kobieta ma prawo do określania swojego ciała i jeśli chce czerpać z niego radość, można tylko przyklaskiwać. 

Rzeźby tworzone przez de Saint Phalle wykonywane były w znacznej mierze z poliestru, którego opary mają silnie trujące działanie. Chichot losu sprawił więc, że twórczość, która miała ją wyzwolić – ze stereotypów, przeszłości czy ograniczeń – doprowadziła do jej śmierci w wyniku poważnej niewydolności płuc.


  • Trzy Nany usytuowano w sąsiedztwie ratusza w Hanowerze w 1974 roku. Początkowo pokaźne rzeźby wzbudzały niemałe kontrowersje wśród mieszkańców, jednak z czasem stały się jedną z ciekawszych atrakcji miasta. Hanowerczycy nadali im nawet imiona na cześć niemieckich bohaterek: Sophie, Caroline i Charlotte.
  • Tańcząca Nana zdobiąca skwer przed Muzeum Sztuk Pięknych w Montrealu jest największą z serii. Barwna praca z 1995 roku inspirowana była fowistycznymi pracami Henriego Mattisa. Dodatkowym wyróżnieniem jest także imię rzeźby - Bloum - będące jednocześnie imieniem wnuczki artystki.
  • Nanę jako monumentalnego anioła podziwiać można w budynku Dworca Głównego w Zurychu. Rzeźba powstała w 1997 roku na uczczenie 150 rocznicy powołania Kolei Szwajcarskiej.
  • Trzy Gracje to nowojorski projekt z 1999 roku. Biała, czarna i żółta Nana odzwierciedlają wielokulturowość amerykańskiego społeczeństwa, zaś tytuł pracy nawiązuje do rzymskich bogiń wdzięku, piękna i radości.
  • Hon. En Kathedral (Ona. Katedra) jest jedną z najbardziej kluczowych prac w dorobku artystki. Instalacja o spektakularnych wymiarach 28m długości, 9m szerokości i 6m wysokości to hołd dla kobiecego ciała i wyraźny bunt wobec pruderyjnemu społeczeństwu. W przeciągu trzech miesięcy wystawę z kontrowersyjnym dziełem odwiedziło ponad 100 000 widzów, w tym także dzieci.
  • Ogród Tarota to swoiste podsumowanie twórczości Nikki de Saint Phalle. Rozległy park z pokaźnymi, kolorowymi rzeźbami powstał w latach 1974-1998 w włoskiej miejscowości Pescia Fiorentina. Do stworzenia tego wyjątkowego miejsca artystka zainspirowała się podczas wizyty w Barcelonie i Parku Guell Gaudiego. Formy rzeźb są natomiast nawiązaniem do wyobrażeń z talii Tarota.
Exit mobile version